Kızılötesi Fotoğraf Nasıl Çekilir?

Kızılötesi Fotoğraf Nasıl Çekilir?

Daha önceki yazılarımda Kızılötesi Işığın ne olduğunu ve Kızılötesi Fotoğrafçılığa Giriş sayfamda da fotoğraf makinelerinin kızılötesi ışık ile ilişkisini açıklamaya çalışmıştım. Kısacası dijital fotoğraf makinelerinin sensörleri kızılötesi ışığa da duyarlıdırlar. Fakat üretim anında dijital fotoğraf makinelerini kızılötesi ışığa körleştirilmek için sensörlerinin önüne kızılötesi engelleyici low-pass filtreler takılır. Buna ragmen bu filtreler oldukça küçük miktarlarda kızılötesi ışığı yine de geçirmektedirler. Bu da mevcut durumda kızılötesi fotoğraf çekebilme olanağı tanımaktadır. Bu bilgiler ışığında Kızılötesi Fotoğraf Nasıl Çekilir? sorusuna yalın bir şekilde cevap vermeye çalışacağım.

Sensör Low-Pass filtre

Sensörün üzerinde camgöbeği renkli low-pass filtre açıkça görülmektedir.

Kızılötesi Fotoğraf Nasıl Çekilir?

Kızılötesi fotoğraf, kızılötesi filtre yardımıyla çekilir. Objektifin filtre çapına uygun bir çapta kızılötesi filtreyi objektifinize takarak, güneşli veya nispeten aydınlık bir günde açık bir alanda uzun pozlama değerleri kullanarak kızılötesi fotoğraf çekebilirsiniz. Belirttiğim açık alanda kadrajınıza geniş yapraklı ağaç veya bitki alabilirseniz fotoğrafınıza katacağı görsel etki oldukça pozitif olacaktır.

Kızılötesi Fotoğraf

Örnek bir Kızılötesi Fotoğraf (Yer: Bolu Gölcük Tabiat Parkı)

Kızılötesi fotoğraf çekimi, klasik fotoğraflama tekniklerinden olan uzun pozlama yöntemine çok benzemektedir. Uzun pozlama ihtiyacı olmasının nedeni fotoğraf makinesinin sensörünün önünde kızılötesi engelleyici filtre olmasıdır. Bu filtrenin kızılötesi ışığı az geçirmesi, kızılötesi fotoğrafçılık için bir nevi ND filtre gibi davranmasıyla sonuçlanmaktadır. Bu yüzden kızılötesi fotoğraf çekerken mutlaka tripod kullanılması gerekmektedir.

Kızılötesi Dünya’ya Adım Atmak İstiyorum, Fakat Hangi Filtreyi Almalıyım?

Ana hatlarıyla dört adet filtre çeşidi olduğu için bu soruya cevap verebilmek zor olabilir. Kızılötesi filtreler, kızılötesi ışığı geçirmeye başladıkları alt sınır değerleriyle isimlendirilirler. Örnerğin en popüler kızılötesi filtre olan Hoya R72 filtre 720nm (nanometre) dalgaboyu ve üzerinde kızılötesi ışığı geçirir. Bu yüzden “720nm kızılötesi filtre” olarak nitelendirilir. Diğer kızılötesi filtreler ise 590nm, 665nm, 850nm’dir. Bu kızılötesi filtrelerin nasıl etkilerinin olduğunu Kızılötesi Fotoğrafçılıkta Filtre Seçimi sayfasında detaylı şekilde açıkladım. İsteğinize göre belirttiğim yazının size rehberliği sayesinde istediğiniz filtreyi secebilirsiniz. Benim şahsı tavsiyem ise bulunabilirliği ve ürettiği fotoğrafların işlenmesinin daha kolay olmasından dolayı “Hoya R72” olacaktır. Böylelikle Kızılötesi Fotoğraf Nasıl Çekilir? sorusunda bir noktayı daha aydınlatmış olduk.

Hazırlıklar

Öncelikle fotoğraf makinenizin fotoğraf çıktı biçimini RAW veya RAW+JPEG olarak ayarlayıp manuel pozlama ayarında ISO 200, Diyafram: 8, pozlama süresi 15 saniye veya daha fazla, Beyaz Ayarını olabildiğince düşük (Öneğin: 2500 Kelvin) olarak ayarlayın. Herşey hazır olduğunda Fotoğraf makinenizi tripoda yerleştirin ve kadrajınızı ayarlayın. Odaklamayı da yaptıktan sonra odaklama seceneğini manuale ayarlayın. Kızılötesi filtreyi objektife takın ve denklanşöre basarak pozlamayı başlatın.

Not: Aynasız model bir fotoğraf makinesine sahipseniz, filtre takılı iken odaklama modunu manuale almadan da odaklama yapabilirsiniz. Manuel çekim modunda pozlama süresini arttırdığınızda ekrandaki görüntünün belirginleştiğini göreceksiniz. Bu da makineye, kızılötesi fitre takılıyken de otomatik odaklama yapabilme olanağı sunacaktır.

Pozlamanın sonunda ise şuna benzer bir sonuç ile karşılaşırsanız başarıyla kızılötesi fotoğraf çektiniz demektir:

Kızılötesi Fotoğraf

İşlenmemiş Kızılötesi Fotoğraf. (Direkt RAW çıktısı.)

Tabii ki işimiz bununla bitmiyor. Sonrasında ise çekmiş olduğumuz RAW formatındaki fotoğrafı işlememiz gerekiyor. İşleme sürecini ise Kızılötesi Fotoğraf İşleme sayfasında detaylıca açıkladım. İşleme sonrasında ise fotoğrafımız böyle görünecek:

Kızılötesi Fotoğraf

İşlenmiş Kızılötesi Fotoğraf.

Filtre takıp çıkarmak, Uzun pozlamayla uğraşmak ve tripod taşımak istemiyorum!

Eğer buraya kadar yazıyı okuduysanız veya anlatılanları uyguladıysanız filtre takıp çıkarmak ve uzun pozlama yapmak gibi biraz zor ve her an uygulanabilir olmayan durumlar gözünüzden kaçmamıştır.

Bu noktada biraz teknik bilgi ve deneyim devreye giriyor. Özet olarak sensörün önündeki kızılötesi engelleyici filtreyi çıkarıp, yerine sadece kızılötesi ışığı geçirecen filtre takmanız suretiyle dönüştürülmüş bir fotoğraf makinesi edinmeniz size bu işin üstesinden gelmenizde yardımcı olabilir. Bu sayede elde düşük perde hızlarında çekim yapabilirsiniz. Bu da kızılötesi portre veya makro fotoğraf çekmenize yardımcı olur.

Kızılötesi Fotoğraf

Low-Pass filtresi çıkarılmış Fotoğraf Makinesi Sensörü

Bunun için yapmanız gereken tek şey kendinize güveniyorsanız bir adet fotoğraf makinesi daha alıp modifiye etmeniz veya hazır çevrilmiş bir makine edinmek için benimle iletişime geçmenizdir.

Buraya kadar Kızılötesi Fotoğraf Nasıl Çekilir? sorunuza cevaplar bulmaya çalıştık.

Kızılötesi fotoğrafın dünyasına daha fazla yelken açmak isterseniz sitemizde sizleri bir çok teorik ve teknik bilgiler sizleri bekliyor olacaklar. Bunun dışında bana soru sormak isterseniz çekinmeden geçebilirsiniz.

Sony Nex-7 Kızılötesi Çevirme Rehberi

Bu yazımda sizlere Sony Nex-7 model fotoğraf makinesinin nasıl Kızılötesi Fotoğraf çekimi için çevrileceğini anlatacağım. Öncelikle bir fotoğraf makinesini neden sadece kızılötesi fotoğraf çekimi için çevirdiğimizi hatırlayalım:

1- Uzun pozlama nedeniyle tripod kullanımının şart olması, pratik olmaması ve kızılötesi portre fotoğrafçılığının mümkün olmaması.
2- Fotoğraf makinemizin odaklama mekanizmasının görünür ışık yardımıyla çalışmasından dolayı kızılötesi fotoğraf çekerken odaklamanın zor olması. (Kızılötesi filtre takılıyken odaklama yapabilmeniz için filtreyi söküp çıkarmanız gerekir.)

Kızılötesi için özel olarak çevrilmemiş makinelerin dezavantajlarına Kızılötesi Fotoğraf Çekim Teknikleri isimli yazımda daha ayrıntılı olarak değinmiştim.

Çevirme işlemi esnasında kullandığım araç ve gereçleri merak ediyorsanız buraya tıklayarak inceleyebilirsiniz.

Uyarı: Bu eğitim deneyimli profesyoneller için tasarlanmıştır ve sadece bilgilendirme amaçlıdır. Fotoğraf makinenize yapılan değişiklik, üreticinizin garantisini geçersiz kılar. Eğer dönüştürme işlemini gerçekleştirmeye karar verirseniz fotoğraf makinenizi bozabilir, flaş kapasitöründe depolanmış yüksek voltajdan dolayı zarar görebilir veya ölebilirsiniz. Bu işlemi yapmak kendi sorumluluğunuzdadır. Fotoğraf makinesinin hasar görmesinden veya maruz kalabileceğiniz herhangi bir zarardan veya başka sonuçtan sorumlu değilim.

Odaklama Uyarısı: Sensör üzerindeki kızılötesi engelleyici filtreyi çıkarmak orijinal fabrika kalibrasyonunu bozabilir ve kameranız daha sonra düzgün odaklamayı tamamen başaramayabilir. Ayrıca hangi model olursa olsun mutlaka fleks kablo söküp takma işlemleri olduğu için bu kablolar kolaylıkla zarar görebilirler. Bu gibi durumlarda size yardımcı olamayacağımı baştan belirtmek isterim.

Bir başka husus ise sensöre toz kaçma riskidir. Dönüştürme sürecinde eğer doğru ekipmana sahip değilseniz sensördeki tozu gidermek işin en zor kısmıdır. Bunu kendiniz yapmaya çalışmak yerine, dönüşüm için fotoğraf makinenizi bana göndermenizi veya çevrilmiş bir makine siparişi için iletişime geçmenizi öneririm.

Başlıyoruz

Sökülen vidaları tekrar nereye takacağımızı bilmemiz açısından söküme başlamadan önce vidaları söktüğünüz zaman gruplayarak koyunuz. Bunun için mıknatıslı mat kullanabilirsiniz. Özellikle çevirme işlemine başlamadan önce, batarya ve hafıza kartını çıkarmayı ve eğer makinenizde sensör toz giderme özelliği varsa mutlaka açılışta/kapanışta devre dışı bırakınız.

sensör toz giderme temizleme sistemi menüsü

Sony Nex-7:

Sony Nex-7

Makinenin tabanındaki vidaları söküyoruz:

sony Nex-7 bottom

Pil yuvasındaki vidaları söküyoruz:

sony battery door
sony Nex-7 battery door

Usb bağlantı kısmındaki ve askı kayış bağlantı parçasının yanındaki vidaları söküyoruz:

sony Nex-7 usb hdmi microphone jack

Flash yuvasının kapağını kaldırıp ortaya çıkan 3 adet vidayı söküyoruz:

sony top flash

Üst paneli gövdeden ayırıyoruz:

sony Nex-7 top cover

2 adet flaş bağlantısını ve bir adet flex kabloyu söküp üst paneli gövdeden ayırıyoruz:

sony Nex-7 top cover dial wheel flash connection

Arka paneli gövdeden ayırıyoruz:

sony Nex-7 back cover replacement

2 adet vidayı söküyoruz:

sony Nex-7 repair replacement

2 adet vidayı söküyoruz:

sony tripod mount screw repair

3 adet vidayı söküyoruz:

sony strap triangle ring

Flex kabloyu söküyoruz:

sony Nex-7 replacement wheel control flex connection

Video kayıt butonunu bulunduğu yerden boşa çıkarıyoruz:

sony Nex-7 replacement video record button

Ekran Flex kablosunu söküyoruz:

sony Nex-7 replacing lcd screen

LCD ekran bloğunu ayırıyoruz:

sony replacing lcd screen

3 adet vidayı söküyoruz:

sony Nex-7 repairing pcb controller card

Koruma panelini ayırıyoruz:

sony Nex-7 disassemble

Vidayı söküyoruz:

sony Nex-7 tear down

Flex kabloları söküp kontrol kartını kaldırıyoruz:

sony Nex-7 flex cables

PCB kartı tutan flex kabloyu söküp kartı ayırıyoruz:

sony flex cables

Vizör vidasını söküyoruz:

sony Nex-7 replacing electronic viewfinder

Vizörü ayırıyoruz:

sony replacing electronic viewfinder

Vidayı söküyoruz:

sony Nex-7 replacing main pcb controller card

Vidayı söküyoruz:

sony replacing main pcb controller card

Pil kapağı ve kontrol kartını ayırıyoruz:

sony Nex-7 replacing battery door

Vidayı söküyoruz:

sony repairing flash shoe connection

Vidayı söküyoruz:

sony Nex-7 repairing flash shoe connection

Plastik çerçeveyi cımbız yardımıyla biraz kaldırıp bakır sensör çerçevesini tutan 3 adet vidayı söküyoruz:

sony Nex-7 sensor replacing

Sensör çerçevesini çıkarıyoruz:

sony Nex-7 full spectrum conversion tutorial

Klipsi açarak toz giderme ve kızılötesi ışığı engelleyici filtreleri çıkarıyoruz. Doğal olarak makinemiz otomatik toz giderme (dust reduction) özelliğini yitirmiş oluyor:

sony Nex-7 full spectrum conversion tutorial

Filtreleri tutan çerçeveyi tekrar takıp makinemizi geri montajlıyoruz:

sony Nex-7 full spectrum conversion tutorial
Ve bir deneme çekimi

Sony Nex-7 ile çekilmiş örnek bir kızılötesi fotoğraf

Equipment: IR modified Sony Nex-7, Sony 18-55mm f/3.5-5.6 OSS
Exif: 55mm, f/5.6, iso800, 1/250 sec.