Kızılötesi Fotoğraf Nasıl Çekilir?

Kızılötesi Fotoğraf Nasıl Çekilir?

Daha önceki yazılarımda Kızılötesi Işığın ne olduğunu ve Kızılötesi Fotoğrafçılığa Giriş sayfamda da fotoğraf makinelerinin kızılötesi ışık ile ilişkisini açıklamaya çalışmıştım. Kısacası dijital fotoğraf makinelerinin sensörleri kızılötesi ışığa da duyarlıdırlar. Fakat üretim anında dijital fotoğraf makinelerini kızılötesi ışığa körleştirilmek için sensörlerinin önüne kızılötesi engelleyici low-pass filtreler takılır. Buna ragmen bu filtreler oldukça küçük miktarlarda kızılötesi ışığı yine de geçirmektedirler. Bu da mevcut durumda kızılötesi fotoğraf çekebilme olanağı tanımaktadır. Bu bilgiler ışığında Kızılötesi Fotoğraf Nasıl Çekilir? sorusuna yalın bir şekilde cevap vermeye çalışacağım.

Sensör Low-Pass filtre

Sensörün üzerinde camgöbeği renkli low-pass filtre açıkça görülmektedir.

Kızılötesi Fotoğraf Nasıl Çekilir?

Kızılötesi fotoğraf, kızılötesi filtre yardımıyla çekilir. Objektifin filtre çapına uygun bir çapta kızılötesi filtreyi objektifinize takarak, güneşli veya nispeten aydınlık bir günde açık bir alanda uzun pozlama değerleri kullanarak kızılötesi fotoğraf çekebilirsiniz. Belirttiğim açık alanda kadrajınıza geniş yapraklı ağaç veya bitki alabilirseniz fotoğrafınıza katacağı görsel etki oldukça pozitif olacaktır.

Kızılötesi Fotoğraf

Örnek bir Kızılötesi Fotoğraf (Yer: Bolu Gölcük Tabiat Parkı)

Kızılötesi fotoğraf çekimi, klasik fotoğraflama tekniklerinden olan uzun pozlama yöntemine çok benzemektedir. Uzun pozlama ihtiyacı olmasının nedeni fotoğraf makinesinin sensörünün önünde kızılötesi engelleyici filtre olmasıdır. Bu filtrenin kızılötesi ışığı az geçirmesi, kızılötesi fotoğrafçılık için bir nevi ND filtre gibi davranmasıyla sonuçlanmaktadır. Bu yüzden kızılötesi fotoğraf çekerken mutlaka tripod kullanılması gerekmektedir.

Kızılötesi Dünya’ya Adım Atmak İstiyorum, Fakat Hangi Filtreyi Almalıyım?

Ana hatlarıyla dört adet filtre çeşidi olduğu için bu soruya cevap verebilmek zor olabilir. Kızılötesi filtreler, kızılötesi ışığı geçirmeye başladıkları alt sınır değerleriyle isimlendirilirler. Örnerğin en popüler kızılötesi filtre olan Hoya R72 filtre 720nm (nanometre) dalgaboyu ve üzerinde kızılötesi ışığı geçirir. Bu yüzden “720nm kızılötesi filtre” olarak nitelendirilir. Diğer kızılötesi filtreler ise 590nm, 665nm, 850nm’dir. Bu kızılötesi filtrelerin nasıl etkilerinin olduğunu Kızılötesi Fotoğrafçılıkta Filtre Seçimi sayfasında detaylı şekilde açıkladım. İsteğinize göre belirttiğim yazının size rehberliği sayesinde istediğiniz filtreyi secebilirsiniz. Benim şahsı tavsiyem ise bulunabilirliği ve ürettiği fotoğrafların işlenmesinin daha kolay olmasından dolayı “Hoya R72” olacaktır. Böylelikle Kızılötesi Fotoğraf Nasıl Çekilir? sorusunda bir noktayı daha aydınlatmış olduk.

Hazırlıklar

Öncelikle fotoğraf makinenizin fotoğraf çıktı biçimini RAW veya RAW+JPEG olarak ayarlayıp manuel pozlama ayarında ISO 200, Diyafram: 8, pozlama süresi 15 saniye veya daha fazla, Beyaz Ayarını olabildiğince düşük (Öneğin: 2500 Kelvin) olarak ayarlayın. Herşey hazır olduğunda Fotoğraf makinenizi tripoda yerleştirin ve kadrajınızı ayarlayın. Odaklamayı da yaptıktan sonra odaklama seceneğini manuale ayarlayın. Kızılötesi filtreyi objektife takın ve denklanşöre basarak pozlamayı başlatın.

Not: Aynasız model bir fotoğraf makinesine sahipseniz, filtre takılı iken odaklama modunu manuale almadan da odaklama yapabilirsiniz. Manuel çekim modunda pozlama süresini arttırdığınızda ekrandaki görüntünün belirginleştiğini göreceksiniz. Bu da makineye, kızılötesi fitre takılıyken de otomatik odaklama yapabilme olanağı sunacaktır.

Pozlamanın sonunda ise şuna benzer bir sonuç ile karşılaşırsanız başarıyla kızılötesi fotoğraf çektiniz demektir:

Kızılötesi Fotoğraf

İşlenmemiş Kızılötesi Fotoğraf. (Direkt RAW çıktısı.)

Tabii ki işimiz bununla bitmiyor. Sonrasında ise çekmiş olduğumuz RAW formatındaki fotoğrafı işlememiz gerekiyor. İşleme sürecini ise Kızılötesi Fotoğraf İşleme sayfasında detaylıca açıkladım. İşleme sonrasında ise fotoğrafımız böyle görünecek:

Kızılötesi Fotoğraf

İşlenmiş Kızılötesi Fotoğraf.

Filtre takıp çıkarmak, Uzun pozlamayla uğraşmak ve tripod taşımak istemiyorum!

Eğer buraya kadar yazıyı okuduysanız veya anlatılanları uyguladıysanız filtre takıp çıkarmak ve uzun pozlama yapmak gibi biraz zor ve her an uygulanabilir olmayan durumlar gözünüzden kaçmamıştır.

Bu noktada biraz teknik bilgi ve deneyim devreye giriyor. Özet olarak sensörün önündeki kızılötesi engelleyici filtreyi çıkarıp, yerine sadece kızılötesi ışığı geçirecen filtre takmanız suretiyle dönüştürülmüş bir fotoğraf makinesi edinmeniz size bu işin üstesinden gelmenizde yardımcı olabilir. Bu sayede elde düşük perde hızlarında çekim yapabilirsiniz. Bu da kızılötesi portre veya makro fotoğraf çekmenize yardımcı olur.

Kızılötesi Fotoğraf

Low-Pass filtresi çıkarılmış Fotoğraf Makinesi Sensörü

Bunun için yapmanız gereken tek şey kendinize güveniyorsanız bir adet fotoğraf makinesi daha alıp modifiye etmeniz veya hazır çevrilmiş bir makine edinmek için benimle iletişime geçmenizdir.

Buraya kadar Kızılötesi Fotoğraf Nasıl Çekilir? sorunuza cevaplar bulmaya çalıştık.

Kızılötesi fotoğrafın dünyasına daha fazla yelken açmak isterseniz sitemizde sizleri bir çok teorik ve teknik bilgiler sizleri bekliyor olacaklar. Bunun dışında bana soru sormak isterseniz çekinmeden geçebilirsiniz.

Sony A6000 Kızılötesi Çevirme Rehberi

Bu yazımda sizlere Sony A6000 model fotoğraf makinesinin nasıl Kızılötesi Fotoğraf çekimi için çevrileceğini anlatacağım. Öncelikle bir fotoğraf makinesini neden sadece kızılötesi fotoğraf çekimi için çevirdiğimizi hatırlayalım:

1- Uzun pozlama nedeniyle tripod kullanımının şart olması, pratik olmaması ve kızılötesi portre fotoğrafçılığının mümkün olmaması.
2- Fotoğraf makinemizin odaklama mekanizmasının görünür ışık yardımıyla çalışmasından dolayı kızılötesi fotoğraf çekerken odaklamanın zor olması. (Kızılötesi filtre takılıyken odaklama yapabilmeniz için filtreyi söküp çıkarmanız gerekir.)

Kızılötesi için özel olarak çevrilmemiş makinelerin dezavantajlarına Kızılötesi Fotoğraf Çekim Teknikleri isimli yazımda daha ayrıntılı olarak değinmiştim.

Çevirme işlemi esnasında kullandığım araç ve gereçleri merak ediyorsanız buraya tıklayarak inceleyebilirsiniz.

Uyarı: Bu eğitim deneyimli profesyoneller için tasarlanmıştır ve sadece bilgilendirme amaçlıdır. Fotoğraf makinenize yapılan değişiklik, üreticinizin garantisini geçersiz kılar. Eğer dönüştürme işlemini gerçekleştirmeye karar verirseniz fotoğraf makinenizi bozabilir, flaş kapasitöründe depolanmış yüksek voltajdan dolayı zarar görebilir veya ölebilirsiniz. Bu işlemi yapmak kendi sorumluluğunuzdadır. Fotoğraf makinesinin hasar görmesinden veya maruz kalabileceğiniz herhangi bir zarardan veya başka sonuçtan sorumlu değilim.

Odaklama Uyarısı: Sensör üzerindeki kızılötesi engelleyici filtreyi çıkarmak orijinal fabrika kalibrasyonunu bozabilir ve kameranız daha sonra düzgün odaklamayı tamamen başaramayabilir. Ayrıca hangi model olursa olsun mutlaka fleks kablo söküp takma işlemleri olduğu için bu kablolar kolaylıkla zarar görebilirler. Bu gibi durumlarda size yardımcı olamayacağımı baştan belirtmek isterim.

Bir başka husus ise sensöre toz kaçma riskidir. Dönüştürme sürecinde eğer doğru ekipmana sahip değilseniz sensördeki tozu gidermek işin en zor kısmıdır. Bunu kendiniz yapmaya çalışmak yerine, dönüşüm için fotoğraf makinenizi bana göndermenizi veya çevrilmiş bir makine siparişi için iletişime geçmenizi öneririm.

Başlıyoruz

Sökülen vidaları tekrar nereye takacağımızı bilmemiz açısından söküme başlamadan önce vidaları söktüğünüz zaman gruplayarak koyunuz. Bunun için mıknatıslı mat kullanabilirsiniz. Özellikle çevirme işlemine başlamadan önce, batarya ve hafıza kartını çıkarmayı ve eğer makinenizde sensör toz giderme özelliği varsa mutlaka açılışta/kapanışta devre dışı bırakınız.

sensör toz giderme temizleme sistemi menüsü

Sony A6000:

Sony A6000

Makinenin tabanındaki vidaları söküyoruz:

sony a6000 bottom

Vizör altındaki iki adet vidayı söküyoruz:

sony a6000 viewfinder replacing

Usb bağlantı cephesindeki iki adet vidayı söküyoruz:

sony a6000 usb hdmi microphone jack

Flaşı kaldırıp ortaya çıkan iki adet vidayı söküyoruz:

sony a6000 top flash repair

Üst paneli araladıktan sonra ortaya çıkan vidayı söküyoruz:

sony a6000 top cover

Vizör koruma lastiğini söküyoruz:

sony a6000 viewfinder cover

Flaş bağlantı fleks kablosunu söküyoruz:

sony a6000 flash connection flex cable

Üst paneli gövdeden ayırıyoruz:

sony a6000 top cover replacing

Diyoptri ayar tekerleğinin ortasındaki vidayı gizleyen bantı söküyoruz:

Viewfinder Diopter Adjustment

Diyoptri ayar tekerleğini çıkarıyoruz:

viewfinder diopter adjustment dial replacing

Arka paneli gövdeden ayırıyoruz:

sony a6000 back cover replacement

İki adet vidayı söküyoruz:

sony a6000 wheel control flex connection replacing

Üç adet vidayı söküyoruz:

strap triangle ring replacing

Tripod bağlantı parçasını tutan 2 adet vidayı söküyoruz:

tripod mount screw repair

Menü tekerleğini gövdeden ayırıyoruz:

sony a6000 wheel control flex connection

Askı bağlantı parçasını gövdeden ayırıyoruz:

sony a6000 strap triangle ring

İşaretlenmiş fleksi kablo bloğunu söküyoruz:

sony a6000 video record play ael button

LCD ekran flex kablosunu söküyoruz:

sony a6000 replacing lcd screen

Koruma bandını söküyoruz:

sony a6000 disassemble

Anakarta bağlı Beş adet vidayı ve Dokuz adet flex kabloyu söküyoruz:

sony a6000 flex cables

Vizör yüz sensörünü yerinden çıkarıyoruz:

viewfinder proximity sensor

Vizörü tutan vidayı söküyoruz:

sony a6000 viewfinder replacement

Batarya metal çerçevesini çıkarıyoruz:

battery room metal cover

Vidayı söküyoruz:

sony a6000 full spectrum conversion tutorial

Sensör temizleme fleks kablosunu çıkarıyoruz:

sony a6000 sensor cleaning filter flex

Anakartı gövdeden ayırıyoruz:

sony a6000 mainboard

Batarya yuvasındaki vidayı söküyoruz:

sony a6000 infrared conversion

Plastik çerçeveyi söküyoruz:

sony a6000 black base assembly

Sensör çerçevesini tutan 5 adet vidayı söküyoruz:

sony a6000 sensor replacement

Tripod yuvası ve metal çerçeveyi çıkarıyoruz:

sony a6000 base metal tripod screw holder replacement

Sensör çerçevesini gövdeden ayırıyoruz:

shutter blade replacing

Bakır çerçeveyi sensör bloğundan ayırıyoruz:

copper sensor cover replacing

Kızılötesi ışığı engelleyen filtreyi tutan siyah çerçeveyi çıkarıyoruz:

sensor cleaning filter replacing

Toz giderme ve kızılötesi ışığı engelleyici filtreleri çıkarıyoruz. Doğal olarak makinemiz otomatik toz giderme (dust reduction) özelliğini yitirmiş oluyor. Filtreyi tutan siyah çerçeveyi tekrar takıp makinemizi geri montajlıyoruz:

sony a6000 sensor low pass filter removing replacing

Ve bir deneme çekimi

sample full spectrum converted sony a6000 720nm infrared image

Equipment: IR modified Sony A6000, Sony 18-55mm f/3.5-5.6 OSS
Exif: 18mm, f/5.6, iso160, 1/500 sec.