Etiket arşivi: kelvin değeri

Kızılötesi fotoğraf çekerken beyaz dengesi ayarının ne olması gerektiğini bilmek için ışığın ışık algılayıcılarına ulaşırken geçtiği katmanlardan biri olan Bayer filtresinin yapısı ve görevinden bahsetmem gerekir. Işık, öncelikle objektiften geçtikten sonra Low pass filtreye ulaşır. Kızılötesi modifikasyon için takılmış Low pass filtre veya objektif önüne takılmış kızılötesi filtre varsa sensöre ulaşacak ışık tayfı da kızılötesi bantta olacaktır. Low pass filtreden geçen ışık Bayer filtresine ulaşır. Bayer filtresi yapısı itibariyle bölünmüş hücrelerden oluşur. Her bir hücre Kırmızı, Mavi ya da Yeşil renklerden birini geçirecek şekilde üretilmiştir. Burada renklerine ayrılan ışık demetleri, ışığa duyarlı algılayıcılara (photosite) ulaşır. Bundan sonra ise algılayıcılardan gelen analog bilgi dijitale dönüştürülüp fotoğrafın oluşturulma süreci başlar.

Kızılötesi ışık Bayer filtresinin sadece Kırmızı hücrelerinden geçebilir. Bunun sebebi Kızılötesi ışığın dalga boyunun görünür ışığa kıyasla daha uzun olmasıdır. İşte bu sebepten dolayı ışık algılayıcılarının kırmızı renk kanalını fotoğrafta zengin renk çeşitliliği elde etmek amacıyla daha hassas hale getirmemiz gerekir. Bunun da en iyi yolu da beyaz dengesi ayarını olabildiğince düşük renk sıcaklığına ayarlamaktır. Bu bağlamda renk sıcaklık değerini özel ayarlanmış, manuel ya da hazır ayarlardan birini seçerek mümkün olan en düşük değere ayarlamamız gerekir. Bu işlemin bir avantajı da fotoğrafı çektikten sonra fotoğraf makinesinin LCD ekranda önizleme yaparken karşımıza daha anlaşılır tonlarda fotoğraf çıkarmasıdır. Makinelerin beyaz dengesi ölçüm mekanizması, renk sıcaklığını görünür ışığı baz alarak ölçer. Bu yüzden beyaz ayarının otomatikte bırakılmaması gerekir. Otomatikte bırakılan beyaz ayarı, yerine göre çok yüksek renk sıcaklığı seçebilir ve çekilen fotoğraflar LCD ekranda aşırı kırmızı görünürler.

 

Beyaz dengesi nasıl ayarlanır?

Hemen hemen tüm DSLR fotoğraf makinelerinde beyaz dengesi ayarı yapılabilmektedir. Makinelerde bulunan hazır ön ayarlardan birini seçebileceğiniz gibi renk sıcaklığını kendiniz de belirleyebilir ya da gelişen teknolojiyle birlikte fotoğraf makinelerinin renk sıcaklığını otomatik olarak ölçmesini sağlayabilirsiniz. Şimdi önem sırasına göre fotoğraf makinemizde uygun renk sıcaklığını nasıl ayarlaya bileceğimizi üç maddede açıklamaya çalışacağım:

1- Önceden belirlenmiş beyaz dengesi ayarı (Nikon: önceden belirlenmiş beyaz ayarı (Preset Manual White Balance), Canon: özel beyaz ayarı (Custom White Balance))

Şiddetle önerdiğim seçenektir. Kızılötesi fotoğraf çekmek için makine çevirecekseniz Nikon marka makinelerde White Balance kısmında PRE, Canon marka makinelerde ise Custom White Balance seçeneklerinin olduğundan emin olmalısınız. Ayrıca çevrilmiş makine kullanmıyorsanız yani lensin önüne klasik kızılötesi filtre ile çekim yapıyorsanız bu seçeneğin uygulanabilirliği hakkında pratik bilgi yoktur. Bu yöntemle ulaşacağınız renk sıcaklık değerine diğer anlatacağım yöntemlerle ulaşmanız mümkün değildir.

Bu ayarları yapabilmek için markası ne olursa olsun makinenizi Manuel, Diyafram öncelikli, Perde öncelikli çekim modlarından birine almanız gerekir. Gün ışığında yaklaşık 50mm odak mesafesine ya da 35mm-200mm odak uzaklığına ayarlanabilen bir lens ve geniş yapraklı yeşil bir bitki ya da irice bir yaprak bulun. Bu bitkiyi ya da yaprağı klasik yöntemlerle beyaz ayarı yaparken kullandığımız gri kart yerine kullanacağız. Fotoğraf makinesi, yoğun şekilde yansıtılan kızılötesi ışıktan beyaz ayarı ölçümü yapacaktır:

Ardından odaklama sistemini manuel’e ve makineyi de uygun pozlama değerlerine ayarlayın. Nikon ve Canon marka fotoğraf makinelerinde özel beyaz dengesi ayarı nasıl yapılır ayrı ayrı açıklamaya çalışacağım:

1.a- Nikon marka fotoğraf makinelerinde özel beyaz dengesi ayarı:

1.a.1- d50, d60, d70, d70s, d80, d90, d200, d300, d300s, d700, d7xxx, d8xx serilerinde

White Balance (WB) butonuna basıp denklanşör tarafındaki tekerleği ekranda beyaz dengesi ayar kısmında PRE yazısı görününceye kadar çevirin.

Bu ayara getirdikten sonra WB butonuna 3 saniye kadar basılı tutun:

Üst LCD ekranda ve vizörde PRE yazısı yanıp sönmeye başlayacaktır.

Bu durumda iken bitkiyi kadrajı dolduracak kadar pozlayın. Eğer işlem başarılı ise üst LCD ekranda ve vizörde Good, başarılı değilse No Good ibaresi belirecektir:

İlk denemede olmasa bile 2-3 denemede genellikle beyaz dengesi verileri başarıyla alınacaktır.

1.a.2- d3xxx, d5xxx serilerinde

Ayarlar menüsünden White Balance (beyaz dengesi) ayarına gelin ve sağ yön tuşuna basarak menüye giriş yapın:

“PRE Önceden belirl. beyaz ayarı” (Preset Manual) seçeneğine gelip sağ yön tuşuna basın:

Bundan sonra Measure (Ölçüm) ve Use photo (Fotoğrafı kullan) seçenekleri gelecek. Kızılötesi çevrilmiş makinenizle 2500K renk sıcaklığı civarında önceden çekilmiş bir fotoğraf varsa bu fotoğrafı referans olarak kullanabilirsiniz. Ama ilk defa beyaz ayarı yapacağımız için Measure (Ölçüm) seçeneğine gelip OK tuşuna basın:

Mevcut ön ayar verilerinin üzerine yazılsın mı? uyarısını yön tuşlarıyla Yes (Evet) seçeneğine gelip OK tuşu ile onaylıyoruz:

Ekranda beyaz ayarı çekimine hazır olmanızı isteyen bir uyarı belirip kaybolacak:

Şimdi makinemiz beyaz ayarı modunda. Bunu vizörden bakınca ve ekranda da yanıp sönen PRE yazısından anlayabilirsiniz. Bu durumda iken bitkiyi kadrajı dolduracak kadar pozlayın:

Eğer işlem başarılı ise ekranda “Veriler Alındı” (Data acquired), başarılı değilse “Önceden belirlenmiş beyaz dengesi ölçülemedi, Lütfen tekrar deneyin” (Unable to measure white balance. Please try again.) ibaresi belirecektir. İlk denemede olmasa bile 2-3 denemede genellikle beyaz dengesi verileri başarıyla alınacaktır:

1b- Canon marka fotoğraf makinelerinde özel beyaz dengesi ayarı:

Canon marka fotoğraf makinelerinde ise Nikon marka makinelerin tersine ilk olarak fotoğrafı çekip sonra bu referans fotoğraftan makinenin beyaz dengesi ayarı için renk sıcaklığı seçmesini sağlıyoruz. İlk olarak bitkiyi kadrajı dolduracak kadar pozlayın. Daha sonra ayar menülerinden Custom White Balance kısmına gelin ve SET’e basın:

Açılan menüde çektiğiniz fotoğraf görünecektir. Görünmüyorsa yön butonlarıyla referans olması için çektiğiniz fotoğrafa gelin ve SET’e basın:

“Bu görüntünün beyaz ayarı verilerini özel beyaz ayarı için kullan” uyarısını da yön tuşlarıyla OK butonuna gelip SET’e basarak onaylıyoruz. Eğer makine seçilmiş fotoğrafta özel beyaz dengesi ayarı alamayacaksa “Seçilen görüntüyle doğru beyaz ayarı alınamayabilir.” uyarısı verirse bir adet daha referans fotoğraf çekiniz:

Beyaz dengesi verisinin alındığı anlamına da gelen beyaz ayarını makine ayarlarından özel beyaz ayarı olarak ayarla uyarısını onaylıyoruz:

Daha sonra White Balance menüsü altında “Özel” (Custom) simgeyi seçiyoruz:

Özel beyaz dengesi ayarlama işlemi bitti. Şimdi bir adet deneme çekimi yapıyoruz. Çektiğimiz fotoğraf renkleri genellikle kahverengi ve ağaçlar beyaz renge bürünmüşse makine beyaz dengesi ayarını başarıyla uygulamış demektir. Çektiğimiz fotoğrafın makinede önizleme kısmında çekim değerlerinde renk sıcaklığını kontrol ederek doğrulama yapabilirsiniz.

2- Renk sıcaklığı ayarını manuel ayarlamak

Bu ayarı yapabildiğiniz fotoğraf makinelerinde 1 Nolu yöntemde anlattığım seçeneğin olması kuvvetle muhtemeldir. Fakat yine de manuel olarak renk sıcaklığı ayarının nasıl yapıldığını görsellerle açıklayacağım. Nikon marka fotoğraf makinelerinde White Balance (Beyaz Dengesi) menüsü altında Choose Color Temp (Renk Sıcaklığını Seçin) seçeneği ile 2500K ya ayarlayabilirsiniz. Canon marka fotoğraf makinelerinde ise White Balance (Beyaz Dengesi) menüsü altında Color Temp (Renk Sıcaklığı) seçeneği ile 2500K ya ayarlayabilirsiniz.

Nikon marka fotoğraf makinelerinde White Balance (Beyaz Dengesi) menüsüne geliyoruz ve sağ yön tuşuna basıyoruz:

Sonraki menüden Choose Color Temp (Renk Sıcaklığını Seçin) seçeneğine geliyoruz ve sağ yön tuşuna basıyoruz:

Renk sıcaklığı olarak 2500K yı seçip sağ yön tuşuna basıyoruz:

Makinenizin modeline göre şöyle bir ekranla karşılaşabilirsiniz. OK butonuna basarak bu menüyü onaylamanızı tavsiye ederim. İsteğinize göre ince ayar da yapabilirsiniz:

Nikon marka makinelerin üst LCD ekran barındıran modellerinde WB butonuna basarak deklanşör tarafındaki tekerleği döndürüp ekranda K ayarına gelip arka taraftaki tekerleği döndürerek renk sıcaklığını 2500K’ya ayarlayabilirsiniz:

3- Hazır önayarlardan birini seçmek

Eğer makinenizde renk sıcaklığını manuel olarak istediğiniz değere getiremiyorsanız, makinenizin kullanım kılavuzuna bakarak mümkün olan en düşük değeri bulabilirsiniz. (Kabaca Tungsten ya da Incandescent) ayarı iş görecektir. Örnek olarak Nikon D40’da beyaz dengesi ayarını incandescent’e getirip telafi ayarını da +3 olarak ayarlarsanız 2700K derecesine eşit bir ayarlama yapmış olursunuz.

Anlatmış olduğum beyaz dengesi ayarlama yöntemlerinin pratikte uygulanınca fotoğraflarda ne gibi değişiklik yaptıklarını mera ediyorsanız aşağıda eklediğim fotoğrafları incelemenizi öneririm. Fotoğraflardan ve Histogram değerlerinden de anlaşılacağı üzere Özel beyaz dengesi değerleriyle yapılan çekimler en iyi sonucu vermektedirler.