Kategori arşivi: Fotoğraf İşleme

HDR Tekniği (Yüksek Dinamik Aralık)

HDR Tekniği, Standart dijital görüntüleme ya da fotoğraflama tekniğiyle daha fazla dinamik aralık elde etmek için başvurulan bir yöntemdir. Dinamik aralık ise bir fotoğrafın aydınlık bölgeleri ile karanlık bölgeleri arasındaki ışık şiddeti farkıdır. Çektiğimiz fotoğrafta dinamik aralık fazla ise yani aydınlık bölgelerle birlikte karanlık bölgeler de varsa, fotoğraf makinelerinin algılama kapasiteleri bu bölgeler arasındaki ışık farkı için yetersiz kalır. Dolayısıyla böyle bir karede aydınlık bölgelerde ışık patlamaları oluşurken, karanlık bölgelerde detay kayıpları oluşabilir. Aydınlık bölgelerin detayını yakaladığınızda ise karanlık bölgelerde detay kayıpları, karanlık bölgelerin detayını yakaladığınızda da aydınlık bölgelerde ışık patlamaları oluşur.

HDR tekniği uygulanarak detay kayıpları ve ışık patlamalarının oluştuğu bölgeler dengelenerek daha anlaşılır, daha göze hitap eden fotoğraflar elde edilebilir. Basit şekilde anlatmam gerekirse normal, düşük ve yüksek pozlama değerlerinde en az 3 adet fotoğraf kullanılarak HDR fotoğraflar oluşturulabilir. HDR fotoğrafı oluşturacak yazılım, her bir pikseli oluştururken 3 fotoğrafın da aynı yerdeki pikselini değerlendirip normal pozlanmış olanı seçer. Bu sayede ortaya çıkacak olan HDR fotoğrafın genelinde teorik olarak yüksek dinamik aralıkta eşit ışık şiddeti elde edilir.

Ters ışıkta kalmış bölgeler ya da nesnelerin, tarihi ya da görsel zenginliği olan mekanların ve özellikle de bulutlu manzaraların HDR sonuçları gerçekten ilgi çekicidir.

Kızılötesi fotoğrafçılıkta HDR tekniği uygulaması

Gelelim Kızılötesi ile HDR tekniğinin birleşiminden nasıl bir sonuç ortaya çıkacağına. Kaynak fotoğrafları çekerken pozlama adımları olarak perde sürelerini değiştirmeyi uygun gördüm. HDR yazılımının doğru hesaplama yapma kabiliyetini arttırmak için diyafram değerini sabit ve iso değerini olabildiğince düşük tuttum. Bildiğiniz üzere diyafram değeri değişirse net alan derinliği de değişir ve işlenecek fotoğraflarda net alan farklılıkları meydana gelebilir. ISO değerinin düşük olmasının nedeni de sensörde oluşacak gürültü değerini azaltıp HDR tekniği için pürüzsüz fotoğraflar elde etmektir. ISO değerlerini değiştirerek yapılacak pozlama adımlarında da fotoğraflar arasındaki gürültü oranlarının farklılıkları HDR fotoğrafa negatif olarak yansıyabileceğinden sabit bir iso değeriyle çalışmanızı öneririm. Güncel fotoğraf makinelerinin “Auto Exposure Bracketing (Otomatik Poz Basamaklama)” özelliği HDR fotoğraflar çekmek için geliştirilmiştir. Bracketing özelliğini kullanarak kolaylıkla HDR fotoğraflar çekebilirsiniz.

Kızılötesi HDR tekniği uygulayabilmek yüksek perde hızı demektir ve bunun için de çevrilmiş kızılötesi makineleri kullanmamız gerekir. Çevrilmemiş makinelerde kızılötesi filtre kullanarak HDR fotoğraf üretmeye çalışmak, ND filtrelerle normal ışıkla çekilmiş fotoğraflardan HDR fotoğraf üretmeye benzer. Her ikisinin de hem mantıklı açıklaması hem de pratik bir yönünün olmadığını düşünüyorum.

Ayrıca aşağıda anlatacağım HDR tekniği adımları, kızılötesi fotoğraf işleyebildiğiniz varsayılarak anlatılmıştır. Eğer bu konuda tecrübeniz yoksa ya da işleme adımlarını hatırlamak isterseniz Kızılötesi Fotoğtaf İşleme hakkındaki yazıma göz atabilirsiniz.

HDR tekniği için Adobe Photoshop kullanabileceğiniz gibi, HDR Fotoğraf işleme alanında en iyisi olan Photomatix Pro da kullanabilirsiniz. Adobe Photoshop kullanacaksanız çekmiş olduğunuz fotoğrafları “File > Automate > Merge to HDR Pro…” seçeneği ile açarak HDR fotoğraf oluşturabilirsiniz. Yazının devamında ise çektiğimiz fotoğrafları Photomatix Pro ile nasıl HDR fotoğrafa dönüştüreceğimizi anlatacağım.

Photomatix Pro’da HDR fotoğrafın oluşturulması:

Kızılötesi fotoğrafçılıkta beyaz dengesi ayarı konulu yazımda da belirttiğim üzere kızılötesi fotoğraflar 2000-2500K renk sıcaklık değerinde çekilir. Photomatix Pro yazılımında beyaz dengesi ayarını Raw conversion settings bölümündeki custom seçeneği yardımıyla istediğimiz değere ayarlayabildiğimiz halde aşağıda eklediğim örnek resimlerden de anlaşılacağı üzere Photomatix Pro’nun bu seçeneğini pek tutarlı olarak fotoğraflara yansıtamadığını gördüm. Bunun çözümü ise öncelikle başka bir fotoğraf işleme yazılımı ile istediğimiz renk sıcaklığına ayarlanmış ve temel olarak kızılötesi fotoğraf işleme teknikleriyle renkleri ters çevrilmiş bir fotoğrafı kayıpsız fotoğraf formatlarından biri olan TIFF seçeneği ile kaydetmektir. Daha sonra bu fotoğrafları Photomatix Pro yazılımı vasıtasıyla HDR fotoğrafa dönüştürebiliriz. Kayıpsız dosya formatının kullanılmasının nedeni fotoğrafların yazılımlar arasında aktarımı sırasında kalite kaybının önüne geçmektir. JPEG formatıyla çalışmanızı hdr kaynak fotoğrafları arasında sıkıştırma tekniklerinden kaynaklanan gereksiz farklılıklar oluşturabileceğinden dolayı önermiyorum.

İşleme adımlarında altın kural, fotoğraf işleme yazılımları ile TIFF formatına dönüştürmeden önce yazılımların kendi inisiyatifi dahilinde fotoğraflara müdahale edecek şekilde ayarların kesinlikle hdr oluşturacak fotoğraflara uygulanmamasıdır. Çünkü hdr oluşturmak için farklı pozlama adımları ile çekilmiş her bir fotoğrafa uygulanacak ayarlar da farklı olacağından hdr işleme yazılımının bu fotoğrafları yanlış yorumlamasına neden olacaktır. Örnek vermek gerekirse Adobe Photoshop yazılımında Auto Contrast, Auto Tone gibi içinde Auto geçen hiçbir ayarı uygulamayınız.

Eğer Nikon marka fotoğraf makinesi kullanıyorsanız Nikon’un geliştirmiş olduğu Capture NX-D fotoğraf işleme yazılımını; temel kızılötesi fotoğraf işleme tekniklerini pratik bir şekilde diğer fotoğraflara uygulayabilme ve beyaz dengesi ayarlarını daha doğru ayarlayabilme kabiliyetlerinden dolayı tavsiye ediyorum. Adobe Photoshop yazılımında ise her bir fotoğraf için tek tek üzerinde çalışıp ayrı ayrı olarak TIFF formatında kaydederseniz aşağıda anlatacağım Capture NX-D ile TIFF formatına dönüştürme adımlarını göz ardı edebilirsiniz.

HDR fotoğrafı oluşturulacak kaynak fotoğraflar:

 

Capture NX-D ile RAW formatındaki fotoğrafların TIFF formata dönüştürülmesi:

İşlediğimiz fotoğrafa uyguladığımız ayarları Güncellenen Ayarları Kopyala’ya tıklayarak kopyalıyoruz. Bu seçenek Geometrik düzeltme, beyaz ayarı, renklerin ters çevrimi gibi ayarları diğer fotoğraflara bir kerede topluca uygulamanıza olanak kılar. Dikkat etmeniz gereken husus ton, doygunluk, aydınlık gibi fotoğraflara uygulandığı zaman HDR işleme yazılımının yanlış değerlendirme yapmasına yol açacak müdahalelerden kaçının. Renklerin ters çevrimi bir ihtimal HDR fotoğraf işleme yazılımının değerlendirme yapmasını etkileyebilir fakat mavi bir gökyüzü isteniyorsa renk ters çevrim işlemi yapılması göz ardı edilebilir bir durumdur:

Güncellenen Ayarları Kopyala’ya tıklayarak kopyaladığımız ayarları Ayarları Yapıştır’a tıklayarak diğer fotoğraflara uygulanmasını sağlıyoruz:

Bütün fotoğraflara aynı ayarlar uygulanmış durumda. Fotoğraflar TIFF formata dönüştürülmeye hazır durumdalar. Dosyaları Dönüştür’e tıklayarak format dönüştürme ve kaydetme seçeneklerini açıyoruz:

Dosya biçimi seçeneklerinden TIFF 16bit seçiyoruz. Çıkış ayarları kısmındaki Çözünürlük ve Resim boyutu kısmındaki boyut belirtin ayarları seçilmemiş olmalıdır. Hedef kısmında kaynak klasör kullan ve Kaynak dosya adı kullan seçeneklerini işaretleyip Başlat butonuna tıklayarak fotoğrafların dönüşüm işlemini başlatıyoruz:

Fotoğrafların dönüşüm işlemi bittikten sonra TIFF formatındaki fotoğraflar da aynı klasör içinde görünecekler:

TIFF formatındaki fotoğrafların Photomatix Pro yazılımı ile HDR fotoğraf olarak işlenmesi:

Load Bracketed Photos’a tıklayarak açılan pencereden de TIFF formatına dönüştürdüğümüz kaynak fotoğrafları görüntülemek için Browse butonuna tıklıyoruz:

TIFF formatına dönüştürdüğümüz kaynak fotoğrafları seçiyoruz:

OK butonuna tıklayarak fotoğrafları onaylıyoruz:

Align source images’i ve crop aligned images’i seçiyoruz. Tripod yardımıyla çekim yaptıysak Preset kısmında On Tripod’u seçiyoruz. Elde çekim yaptıysanız diğer seçeneklerden birini de seçebilirsiniz. Düşük pozlanmış fotoğraflardaki gürültünün giderilmesini istiyorsanız Reduce noise on kısmında underexposed image(s) only seçeneğini, Renk sapmalarının düzeltilmesini istiyorsanız Reduce chromatic aberrations seçeneğini seçiyoruz ve Align & Merge to HDR butonuna tıklayarak HDR fotoğrafı oluşturuyoruz:

Ve işte kızılötesi HDR fotoğraf. İşimiz bitmedi. Tone Map / Fuse butonuna tıklayarak ekstra ayarları açıyoruz:

İşleme seçeneklerinde ben Tone Mapping seçeneğini seçtim ve diğer ayarları da örnekteki gibi yaptım. Kızılötesi HDR fotoğraf işlemenin bu adımını tamamen göz zevkinize göre yapabilirsiniz. Ayarlamaları bitirdikten sonra sol alttaki Apply butonuna tıklayarak bu adımı tamamlıyoruz:

Sol altta ekrana sığmamış olan Advanced Options kısmında uyguladığım ayarlar:

Kızılötesi HDR fotoğrafımız hazır. Bu adımda bizi son düzenleme sayfası karşılıyor. Kontrast, Renk ve Keskinlik ayarlarından istediğinizi bu final adımda uygulayabilirsiniz. Ben sadece kontrast kısmındaki Lights seçeneğini ayarladım. Done butonuna basarak son düzenleme sayfasını kapatabilirsiniz:

Fotoğrafın son halini boyutlandırma, kırpma, döndürme, renk sapmalarını giderme, gürültü giderme gibi seçenekleri Utilities menüsü altında bulabilirsiniz:

Ben uzun kenarı 1600 piksel olacak şekilde boyutlandırmayı tercih ettim. En boy oranını muhafaza etmek için Keep aspect ratio mutlaka seçilmiş olmalıdır:

Kızılötesi HDR fotoğrafımız tümüyle hazır. Save Final Image butonuna tıklayarak fotoğrafı kaydetme diyaloğunu açıyoruz:

Fotoğrafı JPEG ya da istediğiniz formatta kaydedebilirsiniz:

Kızılötesi HDR Fotoğraf: